Foto: Leo van Velzen
wat: Driestuiversopera – Nationale Toneel
gezien: 02/05/2011 in www.ssba.nl
waardering: ***
Driestuiversopera (1928) is een opera van Bertolt Brecht over bedelaars, die ook bedelaars in staat moest stellen om de opera te bezoeken. Vandaar de drie stuivers, de toegangsprijs. In deze opera wordt, in tegenstelling tot de meeste opera’s, niet de liefde bezongen, maar staat de slechtheid van de mens centraal.
Nationale Toneel maakt met Driestuiversopera een voorstelling waarin de hebzucht van de mens wordt bezongen. De meest gezochte misdadiger van Londen, Macheath alias Mackie Mes, is de verpersoonlijking van het kwaad. Als hij de naar spanning en opwinding zoekende Polly Peachum trouwt komt hij oog in oog te staan met haar vader Jonathan Peachum, koning van de bedelaars. Er ontvouwt zich een spel waarin de een tracht de ander te slim af te zijn. Beiden gaan over lijken om de ander te overwinnen. Onder het motto ‘het doel heiligt de middelen’ wordt een scala aan trucs van stal gehaald en menig omstander gemanipuleerd om mee te vechten in hun strijd. Uiteindelijk blijken niet alleen de boeven en de bedelaars onbetrouwbaar, maar ook het gezag en de gevestigde instituten. Niemand is die hij aanvankelijk lijkt te zijn.
Brecht toont in alle eerlijkheid de aard van het menselijke innerlijk, zonder opgepoetst randje en zonder franje. Wat rest is een lelijke en verontrustende, zwartgallige werkelijkheid die wordt gedomineerd door eigenbelang en hebzucht. De drang om te stelen van de ander, ja zelfs de ander te bezitten, maakt zich meester van zowel boeven en bedelaars als van politie en monarchie. De essentie van Brecht: de mens als soort is slecht en verdorven. Met dit gegeven zou je verwachten dat het Nationale Toneel met een opera op de proppen komt, waarin de rafelige randen van het theater worden opgezocht en waar een unheimische sfeer heerst. Dat zou recht doen aan de avant-gardist Brecht en het beeld van de tijd waarin hij ‘Driestuiversopera’ schreef. Dit is slechts ten dele het geval.
Voor de hele recensie: http://www.theaterjournaal.nl/Artikel.aspx/Driestuiversopera
Chris Belloni
theaterrecensent Theaterjournaal
